اثر گیاه میزبان بر رشد و تولیدمثل شته سبز گندم schizaphis graminum (rondani) (hem.: aphididae)

گندم نان، triticum aestivum l.، در بین گیاهان انگشت شماری که به عنوان منابع غذایی در سطح گسترده ای کشت می شوند، در ایران بالاترین اهمیت را داراست. در بین آفات گندم، شته سبز گندم schizaphis graminum (rondani) قادر است در جمعیت زیاد خسارت جبران ناپذیری به گندم وارد کند. از آنجا که شایستگی شته روی رقم های مختلف، متفاوت می باشد، در این پژوهش اثر پنج رقم از ارقام متداول گندم کرج روی پارامترهای زیستی شته سبز گندم مورد بررسی قرار گرفت. این ارقام عبارتند از: پیشتاز، شیراز، چمران، مهدوی و مرودشت. آزمایش در داخل اتاقک رشدی با شرایط دمایی c?1±22، رطوبت نسبی 10±70% و دوره نوری 16:8 انجام شد. نتایج نشان داد که رقم مرودشت طولانی ترین دوره پورگی (39/7 روز) و رقم شیراز کوتاه ترین دوره پورگی (36/6 روز) را بین ارقام دارا بودند. بیشترین پوره زایی روی رقم شیراز (42/46 عدد) و کمترین مقدار پوره زایی روی رقم مهدوی (72/35) به دست آمد. پارامترهای r0، rm، ?، t و dt برای شته روی هر رقم محاسبه و مورد مقایسه آماری قرار گرفت. مقایسه مهم ترین پارامتر یعنی نرخ ذاتی افزایش جمعیت نشان داد که بیشترین مقدار نرخ ذاتی افرایش جمعیت شته روی رقم شیراز (31/0) و کمترین مقدار آن روی رقم مهدوی و مرودشت (28/0) مشاهده می شود. پارامترهای جدول زیستی باروری نشان دادند که رقم شیراز حساسیت بیشتری نسبت به دیگر ارقام به شته سبز گندم دارد. برای پارامترهای محاسبه شده به دو روش جک نایف و بوت استراپ تکرارهای کاذب تولید و نتایج این دو روش با هم مقایسه شد.